เรื่องหลอกลวงหรือเรื่องลวงโลก

ระวังโดนหลอก
ระวังโดนหลอก เนื่องจากเรามักส่งต่อเรื่องเหล่านี้ทางอีเมลในสมัยก่อน เราจึงเรียกเมลเหล่านี้ว่า “ฟอร์เวิร์ดเมลลวงโลก” แต่ในยุคปัจจุบัน คนไทยใช้ไลน์กันอย่างแพร่หลายมาก

ผู้อ่านเคยได้รับข้อมูลต่อไปนี้ทางอีเมล ไลน์ หรือเฟซบุ๊กไหมครับ เช่น มี ผู้เสียชีวิตจากการทานกุ้งพร้อมวิตามินซี ทานน้ำมันหอยบางยี่ห้อจะเป็นอันตรายต่อสุขภาพ ถ้าส่งอีเมลนี้ต่อให้ผู้อื่น เด็กพิการที่กล่าวถึงในอีเมลนี้จะได้รับเงิน 1 ดอลลาร์เป็นต้น และอื่น ๆ อีกมากมาย

เมื่อเราได้รับข้อมูลเหล่านี้ เรา จะตกใจและห่วงคนรอบข้างว่าจะได้รับอันตราย สิ่งแรกที่พวกเราทำคือ รีบส่งต่อข้อมูลเหล่านี้ให้คนที่เรารัก เช่น ครอบครัว ญาติพี่น้อง เพื่อนสนิทมิตรสหาย เพื่อให้พวกเขาทราบข้อมูลเหล่านี้ ผมก็เคยเป็นเจ้าพ่อฟอร์เวิร์ดเมลครับ เพราะเวลาที่ผมได้รับข้อมูลเหล่านี้ ก็จะรีบส่งต่อให้คนรู้จักทันที ถ้าเป็นเรื่องจริง ก็เป็นประโยชน์ต่อคนที่เกี่ยวข้องอย่างแน่นอน แต่หลายเรื่องที่เราได้รับนั้น ไม่ใช่เรื่องจริง เป็นเรื่องหลอกลวงหรือเรื่องลวงโลก ซึ่งภาษาอังกฤษใช้คำ ว่า Hoax

เนื่องจากเรามักส่งต่อเรื่องเหล่านี้ทางอีเมลในสมัยก่อน เราจึงเรียกเมลเหล่านี้ว่า “ฟอร์เวิร์ดเมลลวงโลก” แต่ในยุคปัจจุบัน คนไทยใช้ไลน์กันอย่างแพร่หลายมาก ทำให้เรื่องหลอกลวงเหล่านี้กระจายทางไลน์มาก ขึ้น จึงกลายเป็นไลน์ลวงโลกแทน เรื่องหลอกลวงมีหลายประเภท แต่เรื่องที่เรามักพบบ่อยที่สุดคือ เรื่องเกี่ยวกับสุขภาพ เพราะทำให้ผู้อ่านตกใจและส่งต่อกันมากที่ สุด บางครั้งก็เป็นข่าวลือเช่น ผมเคยได้รับไลน์ว่า ดาราที่มีชื่อเสียงระดับโลกได้เสียชีวิตแล้ว แต่ที่จริงยังมีชีวิตอยู่

ถ้าผู้อ่านสงสัยว่า ข้อมูลที่ได้รับทางอีเมลหรือไลน์เป็นเรื่องหลอกลวงหรือไม่ ก็ค้นหาได้จากเว็บไซต์ชื่อ www.hoaxes.org, www.Hoaxbusters.org ซึ่งรวบรวมเรื่องหลอกลวงต่าง ๆ ไว้อย่างค่อนข้างครบถ้วน หรือเข้าไปค้นหาที่ en.wikipedia.org/wiki/List_of_hoaxes ก็จะเห็นหัวข้อเรื่องหลอกลวงต่าง ๆ ครับ

เว็บไซต์ Hoaxbusters กล่าวถึงวิธีการตรวจสอบคร่าว ๆ ว่า เรื่องที่เราได้รับนั้นมีแนวโน้มว่าจะเป็นเรื่องหลอกลวงหรือไม่ โดยเรื่องหลอกลวงมักมีรูปแบบดังนี้ครับ

1. เรื่องหลอกลวงมักพาดหัวด้วยคำที่เรียกความสนใจเช่น ด่วน, เตือนภัย, ระวัง, สำคัญมาก, ระวังไวรัส, โปรดส่งต่อให้คนที่คุณรักหรือส่งต่อให้เร็วที่สุด โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ถ้ามีข้อความขึ้นต้นว่า “นี่ไม่ใช่เรื่องโกหก” หรือ “นี่คือเรื่องจริง” ก็ควรสันนิษฐานก่อนเลยครับว่า มันจะตรงข้ามคือ มักเป็นเรื่องหลอกลวง

2. เรื่องหลอกลวงมักบอกให้ผู้อ่าน “ส่งต่อให้มากที่สุด” หรือ “ส่งต่อให้คนที่คุณรัก” เพื่อกระตุ้นอารมณ์ของผู้อ่าน รวมทั้งบอกว่า จะเกิดผลลัพธ์อะไรบ้างที่เกิดจากการส่งต่อข้อความ เช่น ได้รับเงิน รางวัล หรือถ้าไม่ส่งต่อข้อ ความ ก็จะเกิดภัยอันตรายบางอย่าง

3. บางครั้งเรื่องหลอกลวง จะกล่าวโดยปราศจากหลักฐานอ้างอิง เช่น “ผู้ชายคนหนึ่ง” “เด็กชาวไทยคนหนึ่ง” แต่บางครั้งอาจระบุชื่อบุคคลเพื่อเพิ่มความน่าเชื่อถือ เช่น เคยมีเรื่องหลอกลวงที่กล่าวถึงบิล เกตส์ แต่ถ้าเราอ่านอย่างถี่ถ้วนแล้ว จะพบว่าเป็นเรื่องที่ค่อนข้างเหลือเชื่อและเป็นไปได้ยาก ถ้าเป็นเรื่องเกี่ยวกับสุขภาพ ก็ควรมีงานวิจัยอ้างอิงที่เชื่อถือได้ เช่น วารสารทางวิชาการ หรือหน่วยงานทางสาธารณสุขที่เชื่อถือได้ แต่ส่วนใหญ่แล้ว มักกล่าวลอย ๆ โดยไม่มีหลักฐานหรือที่มาอย่างชัดเจน

4. เรื่องลวงโลกมักส่งต่อกันเป็น ทอด ๆ เช่น มีเครื่องหมาย >>>>> อยู่ข้างหน้าข้อความ ซึ่งเกิดจากโปรแกรมอีเมลเติมเครื่องหมาย > ในขณะที่ส่งต่ออีเมล หมายความว่า ผู้ที่ส่งข้อมูลนี้มาให้เรา ก็ได้รับข้อความนี้จากผู้อื่นครับ ถ้าเราไม่แน่ใจว่า เรื่องที่เราได้รับเป็นเรื่องจริงหรือไม่ ก็สอบถามผู้ที่ส่งเรื่องนี้ มาให้เราว่า เขาเป็นผู้เขียนเรื่องนี้หรือไม่ ถ้า เขาได้รับเรื่องนี้จากผู้อื่นอีกที ก็มีแนวโน้มว่าเป็นเรื่องลวงโลกครับ แต่ในยุคที่คนเริ่มใช้ ไลน์มากกว่าอีเมล ทำให้ตรวจสอบการส่งต่อข้อความได้ยากขึ้น เพราะแค่ copy & paste ข้อความจากไลน์กลุ่มหนึ่ง ก็แพร่หลายไปยังกลุ่มอื่น ๆ ได้อย่างรวดเร็ว ทำให้ไม่มีเครื่อง หมาย > ข้างหน้าอีกต่อไป

ถ้าเป็นเรื่องหลอกลวงสนุก ๆ ที่ส่งกันในกลุ่มไลน์ของเพื่อนและทราบอยู่แล้วว่าไม่ใช่เรื่องจริง ก็คงไม่เป็นปัญหา แต่บางครั้งเรื่องหลอกลวงทำให้คนหลงเชื่อจำนวนมาก และส่งต่อกันในไลน์กลุ่มต่าง ๆ มากมายและอาจทำให้เกิดความเข้าใจผิดหรือเกิดผลกระทบที่รุนแรงได้ ดังนั้นก่อนจะส่งต่อข้อความทางไลน์ ลองตรวจสอบที่มาให้แน่ใจก่อนครับ มิฉะนั้น เราอาจหน้าแตกเพราะโดนข้อความในไลน์ต้มตุ๋นจนเปื่อยครับ.

ที่มา: